Wat is burgerparticipatie, co-creatie en coproductie? Hoe organiseren we coproductie in de gemeente? Welke effecten verwachten we? Op 5 en 12 november bespraken we deze thema’s met een 20-tal deelnemers. Samen met Levuur van we de opleiding van de KU Leuven vorm. Ontdek hieronder het verslag van dag 2.
Offline methodieken
In de voormiddag lichtte medewerkers van Leuven 2030 hun initiatief toe. Het doel is Leuven klimaatneutraal te maken tegen 2030 en de burger hierbij een actieve rol te laten invullen. Heel wat Leuvense bedrijven zijn partner van dit project, waaronder wijzelf en onze partner Levuur.
Ewoud Monbaliu van Levuur ging vervolgens in op verschillende methodieken om participatie vorm te geven: procesontwerp, stakeholder analyse, methodieken voor evenementen … Dankzij een vertaling van hun uitgebreide leertraject naar een korte sessie kregen alle deelnemers toch al heel wat handvaten voor belanghebbendenmanagement mee.
On- en offline methodieken
Digitale participatie is anno 2019 niet meer weg te denken uit het politieke landschap. Echter dient er ook voldoende voorbereiding en zorg aan online inspraak besteed te worden: dit is iets wat soms wel eens vergeten wordt omdat het voor de burger ‘zo eenvoudig lijkt’. Ook hier besteedden we tijdens de opleiding dus de nodige aandacht aan.
Online en offline methodieken hebben elk verschillende voordelen. Zo is online participatie vaak laagdrempelig: mensen kunnen in enkele minuten tijd al hun stem laten horen in het debat. Je kan als lokaal beleid of administratie ook heel flexibel te werk gaan en zelf bepalen wanneer je nu net die online interactie aangaat. Ten slotte is de breedte niet te onderschatten, je kan op relatief korte periode “veel” mensen bereiken.
Dankzij offline interactie creëer je echter meer diepgang met je publiek dat online moeilijk of niet te evenaren is. Je luistert, je gaat in dialoog en probeert te begrijpen waar de persoon vandaan komt. Dit is ook allemaal gelinkt met menselijke interactie.
De rol van online
Ook dit kan variëren. Niet elk online participatietraject is een online postbus om ‘je idee te geven’. Net zoals met offline methodieken kan je de verschillende trappen van de participatieladder vertalen naar een online aanpak. We maken voor de eenvoudigheid kort het verschil tussen informeren enerzijds, en betrekken anderzijds
1. Online informeren
Online laat je in eerste instantie toe om op eenvoudige wijze je doelgroep transparant te informeren over het proces. Je digitaal inspraakplatform laat je dus best toe om bijvoorbeeld context te bieden (tijdlijn, pagina’s met informatie en duiding, spelregels, verwachtingen …).
Daarnaast leg je de link met je offline traject: activiteitenkalender, verslagen van vergaderingen of bijeenkomsten, een blog met inzichten … Ten slotte koppel je de resultaten ook online terug: zo is ook de outcome transparant voor alle burgers die geïnteresseerd zijn. In Mortsel volg je bijvoorbeeld het offline traject ‘#Ongehoord’ op via een online inspraakplatform.
Ga je al graag een stapje verder? Dan kan je via een educatieve of interactieve test reeds bewustwording en/of draagvlak voeden. Zo leert de burgerbegroting in Antwerpen je wat een boom planten nu eigenlijk kost, word je geconfronteerd met maatschappelijke keuzes in het DNA debat of ontdek je wat je zelf kan doen tegen overstromingsgevaar.
Online betrekken
Zo’n interactieve test is eigenlijk al een eerste vorm van het betrekken van de burger: je lokt immers interactie uit en hebt zo de kans een boodschap over te brengen.
Wil je de burger online verder betrekken? Dan maken we een onderscheid tussen 3 grote methodieken:
- Je kan de burger individueel bevragen: via een survey of enquête stel je bepaalde vragen op. Er is geen interactie tussen de verschillende deelnemers. Dit kan je bijvoorbeeld gebruiken om te ontdekken wat er leeft, welke prioriteiten burgers zien of welke voorkeuren ze hebben.
- Als lokaal bestuur kan je een online stemming laten plaatsvinden: deze (al dan niet publieke) vorm van inspraak kan een raadgevende of bindende stem zijn om beleid te prioriteren of een beslissing wel of niet te bekrachtigen. Voorbeelden zijn online referenda, het finaal verkiezen van projecten voor een burgerbegroting, het prioriteren van renovaties of selecteren van aan te pakken elektriciteitskasten.
- Ben je eerder op zoek naar kwalitatieve input? Dan activeer je de online ideation module van je inspraakplatform: je verzamelt ideeën, voorstellen, feedback, opmerkingen, projecten … met andere woorden ‘bijdragen’ van burgers waarmee je aan de slag kan. Concrete voorbeelden hiervan zijn ‘opmerkingen over het mobiliteitsplan’, ‘projecten voor een burgerbegroting’ of voorstellen voor het meerjarenplan.
Elk van deze methodieken kan ingevuld worden op een bepaald niveau van participatie: mee-denken, mee-doen, mee-beslissen … Het beheren van de verwachtingen van de burger is dus van essentiëel belang: zo komen we opnieuw in het topic van ‘informeren’.
Zelf aan de slag
We geloven dat een opleiding ook steeds een actieve rol moet opnemen: daarom eindigden we de opleiding met een mini-ontwerpworkshop. Alle deelnemers dachten zelf na over een komend project en vertaalden de learnings naar een beknopt participatie canvas:
- Doelstelling: wat wil je bereiken met je traject?
- Context van het proces: randvoorwaarden zoals budget, tijd en capaciteit
- Context van het onderwerp: maturiteit, complexiteit
- Stakeholders: wie, waar, houding t.o.v. het onderwerp …
- Communicatie: kanalen, budget, timing …
Dit vertaalden we dan naar een eerste proces ontwerp, waarmee de deelnemers de dag nadien verder aan de slag konden!
Jouw burgers of belanghebbenden betrekken?
Tree company begeleidt online participatie. Ontdek onze manier van werken en het Bpart participatieplatform via een vrijblijvende afspraak.
